سیاره نهم از چه جنسی است؟

براساس گزارش BBC، مايك براون، اخترشناسي كه پلوتو را از عنوان سياره بودن ساقط كرد، در ماه ژانويه سال 2016 اعلام كرد كه به همراه همكارانش مداركي به دست آورده‌است كه سياره‌اي بزرگ و يخي در حاشيه سامانه خورشيدي و در فاصله 149 ميليارد كيلومتري از خورشيد در گردش است.

هيچ‌كس تا به امروز چنين سياره‌اي را مشاهده نكرده‌است، اما براون تخمين زد كه اين سياره فرضي نهم هر 10 هزار تا 20 هزار سال يكبار مدارگردي‌اش به دور خورشيد را كامل مي‌كند و 10 برابر سنگين‌تر و 4 برابر بزرگتر از زمين است.

اكنون دانشمندان سوئيسي دانشگاه برن با استفاده از داده‌هاي موجود درباره سياره نهم تلاش كرده‌اند تا حداكثر و حداقل بزرگي سياره، درخشش، دما و تركيبات سازنده اين جرم احتمالي را تخمين بزنند. تخمين‌ها نشان از آن دارند كه اين سياره يك ميني‌اورانوس است كه هسته‌اي از جنس آهن دارد كه لايه‌هايي متراكم از يخ و گاز آن را احاطه كرده‌اند.

محققان تلاش كردند شواهدي كه از وجود اين سياره وجود دارد را در مدل‌هاي تكاملي سياره‌اي موجود بگنجانند. اين‌كار نه‌تنها به تخمين ويژگي‌هاي مختلف اين سياره مرموز كمك مي‌كرد، بلكه مي‌توانست توضيح دهد چرا پس از صد‌ها سال به تازگي نشانه‌هاي وجود چنين سياره‌اي مشاهده شده‌است.

براساس اين حقيقت كه محكم‌ترين شواهد از وجود اين سياره براساس رفتارهاي غيرعادي برخي از اجرام كمربند كويپر به دست آمده‌است، محققان به اين نتيجه رسيدند كه اين سياره‌ 10 بار سنگين‌تر از زمين است و از آنجايي كه رصد‌هاي فروسرخ تاكنون هيچ اثري از اين سياره به دست نيامده‌است، احتمال داده مي‌شود اين سياره نمي‌تواند بيش از 10 برابر بزرگتر از زمين باشد. همچنين با دانستن فاصله تخميني اين سياره از خورشيد براساس فاصله اجرام عجيب كمربند كويپر، دانشمندان توانستند حقايق بيشتري را به اين جرم كيهاني فرضي تعميم دهند.

اين سياره احتمالا شعاعي برابر 3.7 برابر زمين داشته و دماي اتمسفر بالايي آن منفي 226 درجه سلسيوس است. اين اطلاعات براساس بررسي اطلاعات احتمالي درباره مدار چرخش سياره به دور خورشيد و سن سامانه خورشيدي به دست آمده‌است. همچنين احتمالا اين سياره درحدود 4.6 ميليارد سال پيش از متراكم شدن مواد درون صفحه پيش سياره‌اي خورشيد ايجاد شده‌است.

مدل‌ها نشان مي‌دهد درصورتي كه تنها ستاره اين سياره خورشيد باشد، دماي آن بايد به شدت پايين باشد. توانايي تخمين دماي يك سياره به اين معني است كه مي‌توان شدت درخشش آن را نيز برآورد كرد. به گفته محققان زماني كه سياره‌اي شكل مي‌گيرد،‌ حجم زيادي انرژي گرانشي درون هسته آنها ذخيره مي‌شود كه مي‌تواند هسته‌ها را براي ميليارد‌ها سال در حالت مذاب نگه‌دارد، و اين گرما مي‌تواند بر دماي كلي سياره نيز اثرگذار باشد. از اين رو براي اينكه محاسبه دماي منفي 226 درجه در فاصله 149 ميليارد كيلومتري از خورشيد درست از آب دربيايد، محققان پيشنهاد داده‌اند كه انرژي ذخيره شده دروني اين سياره هزار برابر بيشتر از انرژي است كه در ابتدا ذخيره كرده‌است.

همچنين دانشمندان پيش‌بيني كرده‌اند كه اين سياره بايد بيشتر از نور مرئي،‌در نور فروسرخ درخشان ديده شود زيرا ميزان تشعشعات خورشيدي در اطراف آن بسيار كم است. دانشمندان براين باورند اين سياره از هسته‌اي آهني، گوشته‌اي سيليكاتي، لايه‌اي يخي،‌ لايه‌اي گازي و در نهايت اتمسفر تشكيل شده‌است و به اين دليل تاكنون كسي موفق به ديدن اين سياره نشده‌است كه در رصد‌هاي اخير،‌ همه به دنبال جرمي با وزني 20 برابر زمين بوده‌اند. اما ساخت تلسكوپ‌هاي جديد مي‌تواند به رصد اجرام كوچكتر درون سامانه خورشيدي و در نتيجه كشف اين جرم فرضي كمك كند.